The Guardian: Fillimi i punës nga Gjykata Speciale mund të ketë efekte të thella në raportet e tensionuara Kosovë – Serbi

Gazeta prestigjioze britanike, “The Guardian”, ka shkruar për seancat e para gjyqësore të Dhomave të Specializuara.

Një gjykatë speciale në Hagë ka filluar seancat mbi krimet e luftës të kryera nga “ish-luftëtarët separatistë të Kosovës”, më shumë se dy dekada pas luftës së saj për pavarësi nga Serbia dhe nëntë vjet pasi një prokuror u emërua për herë të parë për të hetuar raportet e mizorive, shkruan “The Guardian”, transmeton lajmi.net.

Gjatë javës së kaluar, dhomat e specializuara kanë urdhëruar arrestimin e tre ish anëtarëve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK), të cilët u arrestuan nga policia e BE-së dhe u transferuan në Holandë. Dy prej tyre tashmë janë paraqitur para një gjykatësi, në një sallë gjykate të ndërtuar posaçërisht, të pajisur me ekrane transparente si një masë paraprake kundër koronavirusit.

Fillimi i procedurave të vonuara gjyqësore mund të ketë efekte të thella në Kosovë dhe marrëdhëniet e saj të tensionuara me Serbinë. Në qershor, presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, u akuzua nga prokurori special për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit. Akuzat ende nuk janë konfirmuar nga një gjykatës. Thaçi u mor në pyetje zyrtarisht për akuzat në korrik dhe ka shpallur pafajësinë e tij.

Akuzat e penguan Thaçin të merrte pjesë në një ceremoni nënshkrimi me homologun e tij serb, Aleksandar Vuçiq, për një marrëveshje mbi hapat e kufizuar drejt normalizimit ekonomik. Pakti u nënshkrua përfundimisht në 4 shtator nga kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, por tensione të konsiderueshme mbeten dhe as Serbia dhe as mbështetësit e saj, përfshirë Rusinë dhe Kinën nuk e kanë njohur deri më tani pavarësinë e Kosovës.

Nasim Haradinaj, nënkryetari i shoqatës së veteranëve të UÇK-së, u paraqit të martën në gjykatë i akuzuar për pengimin e drejtësisë dhe frikësimin e dëshmitarëve. Ai i tha gjyqtarit kryesues, Nicolas Guillou, ai ishte trajtuar mirë, por ai kundërshtoi juridiksionin e gjykatës, shkruan “The Guardian”, transmeton lajmi.net.

“Unë nuk i njoh këto dhoma, nuk e njoh punën tënde,” tha ai. “Ju keni shkelur çdo ligj njerëzor dhe të drejtën e shprehjes, madje edhe nëse më keni dënuar me 500,000 vjet mendoj se nuk mund të bëni asgjë për të ndryshuar mendimin tim.”

Të hënën një ish komandant i UÇK-së, Salih Mustafa, u paraqit në gjykatë i akuzuar për një akuzë për vrasje, ndalim arbitrar, trajtim mizor dhe torturimin e të paktën gjashtë të burgosurve në një kamp paraburgimi në 1999. Viktimat u akuzuan nga luftëtarët e UÇK-së për bashkëpunim me Serbët ose jo duke mbështetur UÇK-në, sipas aktakuzës. Mustafa nuk bëri një lutje.

Disa krime lufte të kryera gjatë konfliktit të Kosovës 1998-99 u gjykuan nga gjykata penale ndërkombëtare për ish Jugosllavinë, gjithashtu e vendosur në Hagë, por gjykata u përqendrua kryesisht në mizoritë serbe.

Më pas dolën prova për përfshirjen e disa udhëheqësve të UÇK-së në mizoritë e pohuara dhe BE emëroi një prokuror amerikan, Clint Williamson, për të drejtuar një hetim paraprak në 2011.

Mbi bazën e gjetjeve të Williamson, dhomat e specializuara të Kosovës u krijuan në vitin 2015. Puna e dhomave është vonuar nga trazirat politike dhe kërcënimi i përhapur i dëshmitarëve në Kosovë.